тоту куштарда сальмонеллез

Сальмонеллез - ичеги-карын жолдорун жабыркатуучу жана интоксикацияга алып келген курч инфекция.

Оорунун козгогучтары – сальмонелла – ичеги таякча сымал бактериялар. Ичке киргенде алар ичеги дубалдарын колонизациялап, катуу суусузданууну пайда кылган, кан тамырлардын тонусун бузуп, нерв системасына зыян келтирүүчү токсин бөлүп чыгарышат.

Көбүнчө тоту куштарда сальмонеллез эки себеп менен өнүгөт:

• Сальмонелла менен булганган суу жана тамак-аш

Бул эң кеңири таралган себеп. Адегенде сиз ойлонушуңуз мүмкүн: булганган тамак тоту кушка кантип жетет? Бирок, мүмкүнчүлүктөр көп.

Сапаты начар дан аралашмаларында же таңгагы бузулган тоюттарда чычкандардын жана келемиштердин кыгы болушу мүмкүн. Кемирүүчүлөр (ошондой эле чабактар, балыктар, канаттуулар жана башка көптөгөн жаныбарлар) сальмонеллездун потенциалдуу алып жүрүүчүлөрү болуп саналат. Эгерде тоту куш кемирүүчүлөрдүн кыктарын дан менен бирге жесе же минералдык кошумча катары стерилизацияланбаган жумуртканын кабыгын берсең, анда инфекция кепилденет!

• Ооруган канаттуулар – кошуналар

Тоту куштарга кам көрүүнүн маанилүү эрежеси бар. Тексеруден откен канаттууларды гана бар уй жаныбары бар торго салууга болот жана карантинден кийин гана! Бул чара жаңы кошуналардын ооруларын аныктоого мүмкүндүк берет (сальмонеллез алардын бири гана) жана алардан дени сак тоту кушту коргоо. 

Ташуучу тоту куш менен отургузулган болсо, ал тургай, өтө кыска убакытка, ооруп калуу ыктымалдыгы 100% болот. Иммунитеттин аздыгы менен инфекция дароо эле пайда болот.

Кээ бир канаттуулар сальмонеллездун алып жүрүүчүлөрү. Сыртынан караганда, алар толугу менен дени сак болуп көрүнүшү мүмкүн, алар оорунун белгилерин көрсөтпөйт. Ал эми дени сак канаттуулар жуктуруп алуучу менен байланышта болуп калат.

Майда жана орто тоту куштарда сальмонеллез таң калыштуу ылдамдыкта өнүгөт. Иммунитетин начарлаган канаттуу бир күндүн ичинде өлүшү мүмкүн.

Тоту куштардагы сальмонеллездун биринчи белгиси – жалпы оору. Тоту куш чаңылдап отурат жана болуп жаткан окуяларга кызыкпайт. Мындай жүрүм-турум өзүнчө кооптуу симптом болуп саналат жана камкор ээси дароо ветеринарга текшерүү үчүн үй жаныбарын алып барышы керек.  

Тоту кушту биринчи жолу алган адамдар үчүн эрежени үйрөнүү абдан маанилүү: эгер сизге үй жаныбары жаман болуп көрүнсө, анда ал ошондой. Тоту куштун денеси акырына чейин «чыдап», чындап эле олуттуу көйгөй болгондо гана алсыздыктын белгилерин көрсөтөт. Орнитолог болбосо, аны көтөрө албайсың.

Сальмонеллездун "классикалык" белгиси - катуу ич өткөк. Бактериялар ичегилерге чабуул жасап, суусузданууну пайда кылат. Тоту куш баалуу сууну жана пайдалуу заттарды жоготот. Организм абдан тез алсырат.

Тоту куштун сальмонеллезинен айыктыруу мүмкүн, бирок мүмкүн болушунча тезирээк адиске (орнитологго) кайрылсаңыз гана. Өзүн-өзү дарылоо сыяктуу эле, кийинкиге калтыруу өлүмгө алып келет. Тоту куштар, өзгөчө кичинекейлери, абдан назик жандыктар. Оор инфекциялар аларга абдан тез таасир этет.

Сальмонеллез «тоңуп», өнөкөткө айланган учурлар болот. Өнөкөт сальмонеллез менен ооруган паракелик дени сак көрүнүшү мүмкүн, бирок оору акырындык менен анын ден соолугуна зыян келтирет. Анан, албетте, ылаңдаган канаттуулар башкалар үчүн коркунучтуу болуп калат.

Сальмонеллез — тоту куштан адамга жугуучу оору.

Албетте, сальмонеллез биз үчүн тоту куштардагыдай коркунучтуу эмес, бирок узак мөөнөттүү дары-дармек менен дарылоо зарыл. Ошондуктан, оорулуу канаттуулар, капас жана анын касиеттери менен байланышта, бардык сактык чараларын сактоо керек.

Тоту куштагы сальмонеллез жана башка көптөгөн оорулардын эң жакшы алдын алуу - бул жооптуу тамактандыруу жана башкаруу.

Үй жаныбарларыңызга кам көрүңүз. Ден соолуктары үлгү болушун каалайбыз!